Μέσα στην κατάμεστη αίθουσα του Μουσείου Τσιτσάνη, το απόγευμα της Τρίτης, 21-1-2020, καθηλωμένο το κοινό παρακολούθησε την εξαιρετικά ενδιαφέρουσα διάλεξη του καθηγητή Παιδιατρικής και Ενδοκρινολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Γεώργιου Χρούσου.

Τους παρευρεθέντες  καλωσόρισε η Πρόεδρος του Φ.Ι.ΛΟ.Σ  κ. Ναυσικά Μουλά με ευχές για την νέα χρονιά, καθώς η διάλεξη αυτή αποτελεί την πρώτη εκδήλωση του Συνδέσμου για το 2020 και την 133^η κατά σειρά διάλεξη του Φ.Ι.ΛΟ.Σ.. Ακολούθως ο κ. Άρης Σφέϊκος, μέλος του Δ.Σ. αφού παρουσίασε την επιστημονική-επαγγελματική πορεία του καθηγητή σε ένα πλούσιο βιογραφικό , κάλεσε στο βήμα τον ομιλητή.

Ο Γ. Χρούσος για τρεις δεκαετίες περίπου ασχολήθηκε με έρευνες σχετικές με το στρες. Αρχίζοντας την ομιλία του, τόνισε ότι η κατανόηση της διάκρισης του στρες σε σύντομο/καλό και χρόνιο/κακό στρες είναι ουσιαστική για τον άνθρωπο. Επειδή ο ανθρώπινος οργανισμός είναι προσανατολισμένος στην αντιμετώπιση του σύντομου στρες διεγείροντας το κέντρο της αμοιβής στον εγκέφαλο και καταστέλλοντας το σύστημα της τιμωρίας, ώστε να προσφέρει την απαιτούμενη αισιοδοξία για την υπερπήδηση των στρεσογόνων εμποδίων, γι αυτό οι προκλήσεις εκείνες, που γεννούν μεν στρες, αλλά όσο δύσκολες και αν είναι δεν είναι όμως ανυπέρβλητες, θεωρούνται απαραίτητες στη ζωή μας για να βιώνουμε την ευτυχία.

Στον αντίποδα βρίσκεται το χρόνιο στρες, το οποίο λειτουργώντας αντίστροφα καταστέλλει το σύστημα της αμοιβής και διεγείρει το σύστημα της τιμωρίας προκαλώντας χρόνια δυσφορία και ανικανότητα απόλαυσης, οδηγώντας έτσι στην κατάθλιψη. Όμως το χρόνιο στρες πυροδοτούμενο από ψυχοκοινωνικούς και οικονομικούς παράγοντες ενδέχεται να προκαλέσει χρόνια νοσήματα: παχυσαρκία, υπέρταση, καρδιαγγειακά νοσήματα, οστεοπόρωση, καρκίνο και να οδηγήσει έως και στον θάνατο· να απορρυθμίσει το ανοσοποιητικό σύστημα κάνοντας τον οργανισμό να φλεγμαίνει και ως εκ τούτου να αλώνεται εύκολα από λοιμώξεις και κάποιες μορφές καρκίνου· να σωματοποιείται σε ψυχοσωματικά νοσήματα και να εμφανίζεται με την μορφή κόπωσης ή πόνου.

Παρουσιάζοντας μια σύγκριση ανάμεσα στους Ευρωπαίους και τους Αμερικανούς ως προς τις αρνητικές επιπτώσεις του στρες, ο καθηγητής έδειξε ότι οι Αμερικανοί υποφέρουν πολύ περισσότερο από το χρόνιο στρες, ενώ οι Ευρωπαίοι οφείλουν την πολύ καλύτερη κατάσταση τους στις ανθρωποκεντρικές δομές λειτουργίας των κοινωνιών τους. Μολαταύτα οι οιωνοί είναι αρνητικοί και για το μέλλον των Ευρωπαίων.

Κλείνοντας την διάλεξη ο ομιλητής τόνισε ότι η αλλαγή του τρόπου ζωής είναι η πιο σίγουρη τροχοπέδη και η καλύτερη μέθοδος ελέγχου του στρες· ένα life style (κατά την ξενόγλωσση ορολογία) υγιούς διαβίωσης, της οποίας αναπόσπαστο κομμάτι οφείλει να αποτελεί η άσκηση. Άλλωστε η ευδαιμονία που προτείνει ο Αριστοτέλης, και αποτελεί πρόταση των επιστημόνων, βρίσκεται μακράν του υλικού ευδαιμονισμού και εστιάζει στην πνευματική υγεία με επακόλουθο την σωματική υγεία με την μείωση του στρες.  Mens sana in corpore sano, διακήρυττε ο Γιουβενάλης· και επί το ελληνικόν νοῦς ὑγιής ἐν σώματι ὑγιεῖ.

Όλοι όσοι τίμησαν με την παρουσία τους την εκδήλωση παρακολούθησαν με ιδιαίτερο ενδιαφέρον την ομιλία. Μετά το πέρας της ο καθηγητής απάντησε σε ερωτήσεις του κοινού και έλυσε, στον βαθμό του δυνατού,  απορίες. Έγινε έτσι μια εξαιρετικά ενθαρρυντική αρχή στις δραστηριότητες του Συνδέσμου για το 2020.

ΣΥΝΤΟΜΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΤΟΥ ΟΜΙΛΗΤΗ

Ο δρ Γεώργιος Χρούσος γεννήθηκε στην Πάτρα το 1951 και το 1975 αποφοίτησε πρώτος από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ειδικεύθηκε στην Παιδιατρική και Ενδοκρινολογία στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης και διετέλεσε  Διευθυντής του Tμήματος Παιδιατρικής και Αναπαραγωγικής Ενδοκρινολογίας του Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού και της Ανθρώπινης Ανάπτυξης στη Βηθεσδά των ΗΠΑ. Το 1985 εξελέγη Καθηγητής της Παιδιατρικής και Φυσιολογίας – Βιοφυσικής στο Πανεπιστήμιο Georgetown στην Washington. Στα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας των ΗΠΑ, ο κ. Χρούσος διεύθυνε ένα από τα μεγαλύτερα, στον κόσμο, προγράμματα εκπαίδευσης στην Ενδοκρινολογία και υποστήριξε την ακαδημαϊκή σταδιοδρομία πάνω από 60 σήμερα διαπρεπών και βραβευμένων Ελλήνων και ξένων ιατρών – επιστημόνων. Μετά από 25 χρόνια διακεκριμένης σταδιοδρομίας στις ΗΠΑ, τo 2000 επέστρεψε στην Ελλάδα και ανέλαβε έδρα Καθηγητή στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και την θέση του Διευθυντή στην Α΄ Παιδιατρική Κλινική του ΕΚΠΑ.  Από το 2010 είναι εκλεγμένο μέλος στο Ινστιτούτου Ιατρικής της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (Institute of Medicine, The National Academies, Washington, DC, USA) και της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών, Γραμμάτων και Τεχνών(Academia Europaea, London, UK), ενώ παράλληλα πήρε την έδρα της UNESCO  για την Εφηβική Υγεία και Ιατρική και την ίδια χρονιά του απονεμήθηκε το βραβείο Μποδοσάκη. Από το 2011 κατέχει την Διακεκριμένη ΄Εδρα Τζων Κλούγκε στην Τεχνολογία και Κοινωνία, Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου, Ουάσινγκτον, ΗΠΑ.

Του έχουν απονεμηθεί οι σημαντικότερες διεθνείς διακρίσεις στο επιστημονικό του πεδίο και μεταξύ των ελλήνων επιστημόνων κατέχει την υψηλότερη θέση επιρροής στη σχετική παγκόσμια κατάταξη, 37ος ανάμεσα σε 669 επιστήμονες διεθνούς κύρους, με βάση τις αναφορές άλλων επιστημόνων στο έργο του.

Έχει συγγράψει πάνω από 650 πρωτότυπες  επιστημονικές εργασίες και το έργο του έχει αναφερθεί διεθνώς σε πάνω από 52,000 επιστημονικές δημοσιεύσεις.  Σύμφωνα με το Institute of Scientific Information, είναι ένας από τους πιο υψηλά αναφερόμενους επιστήμονες στον κόσμο όχι μόνο στην Κλινική Ιατρική, αλλά και στην Βιολογία και Βιοχημεία, και ο υψηλότερα αναφερόμενος κλινικός παιδίατρος και ενδοκρινολόγος παγκοσμίως.  Είναι επίσης ο μοναδικός ΄Ελληνας ιατρός-επιστήμων που συμπεριλαμβάνεται στον κατάλογο των ISI highly cited στην Κλινική Ιατρική, που εμπεριέχει τους 250 πλέον αναφερόμενους ιατρούς-επιστήμονες στον κόσμο.

Είναι Master (Μεγάλος Διδάσκαλος) του Αμερικανικού Κολλεγίου Ιατρών  (American College of Physicians) και του Αμερικανικoύ Κολλεγίου Ενδοκρινολογίας  (American College of Endocrinology) και Εταίρος (Fellow) του Βασιλικού Κολλεγίου Ιατρών της Μεγάλης Βρετανίας (Royal College of Physicians, London, UK). Μεταξύ άλλων, είναι Επίτιμος Διδάκτωρ των Πανεπιστημίων της Λιέγης στο Βέλγιο και Αγκώνας στην Ιταλία.

Ο δρ Γ. Χρούσος έχει συνεισφέρει σημαντικά στη βιοϊατρική βιβλιογραφία ανοίγοντας νέους ορίζοντες σε ένα φάσμα χρόνιων σύμπλοκων διαταραχών του ανθρώπου, όπως η κατάθλιψη, το μεταβολικό σύνδρομο και οι αυτοάνοσες παθήσεις.