LÉΟΝ HEUZEY (Λεόν Εζέ)

Οδοιπορικό στην Τουρκοκρατούμενη Θεσσαλία το 1858

Μετάφραση: Χρίστος Ι. Δημητρουλόπουλος

Σχόλια – Επιμέλεια:  Θεόδωρος Α. Νημάς

Θεσσαλονίκη 2022, σελ. 303.

3η κοινή έκδοση του Φ.Ι.ΛΟ.Σ. και του Εκδ. Οίκου Κ. & Μ. Αντ. Σταμούλη

 Ο Léon Heuzey (Λεόν Εζέ) είναι ένας από τους πιο γνωστούς ξένους ερευνητές – περιηγητές, οι οποίοι επισκέφτηκαν τη Θεσσαλία τον προπερασμένο αιώνα και έγραψαν γι’ αυτή. Ειδικότερα το Οδοιπορικό στην τουρκοκρατούμενη Θεσσαλία το 1858 του Heuzey έγινε αντικείμενο πολλαπλής μελέτης από πολλούς Έλληνες και ιδιαίτερα Θεσσαλούς, οι οποίοι ασχολήθηκαν με την ιστορία της περιοχής. Κι αυτό γιατί το Οδοιπορικό περιέχει πράγματι πολύτιμες πληροφορίες όχι μόνο για την εποχή που ο Heuzey επισκέφτηκε τη Θεσσαλία (1858), αλλά και για την υστεροβυζαντινή περίοδο. Οι περιγραφές των πόλεων, των χωριών και των μοναστηριών της Θεσσαλίας, που περιλαμβάνει, είναι συναρπαστικές, αλλά και οι πληροφορίες, που μας δίνει για την κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή των Ελλήνων και των Τούρκων, είναι πολύτιμες. Ο ίδιος αναρριχήθηκε στον βράχο της Αϊάς πάνω από την Καλαμπάκα. Ακόμα είναι ο πρώτος που ανακάλυψε σημαντικότατα ανέκδοτα έγγραφα της υστεροβυζαντινής περιόδου στα μοναστήρια της Δυτικής Θεσσαλίας,. Η ύπαρξη και το περιεχόμενό τους έγιναν γνωστά για πρώτη φορά από τον Heuzey. Το γεγονός αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μεταφραστούν και δημοσιευτούν αρκετά αποσπάσματα από το εν λόγω έργο, το οποίο είχε εκδοθεί για πρώτη και μοναδική φορά το 1927 στα γαλλικά. Ολοκληρωμένη μετάφραση και έκδοση αυτού του βιβλίου στα ελληνικά δεν είχε γίνει έως το 1991.

Ένα νέο βιβλίο εκδόθηκε αυτές τις ημέρες από τις Εκδόσεις των Αδελφών Αντ. Σταμούλη, στη Θεσσαλονίκη. Πρόκειται για μία νέα μελέτη του φιλολόγου και δρος Ιστορίας της Εκπαιδεύσεως Θεοδώρου Α. Νημά που τιτλοφορείται «Αθλητική Ιστορία των Ελλήνων από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα», εκτείνεται δε σε 446 σελίδες και εμπλουτίζεται με πολλές εικόνες, από τις οποίες οι περισσότερες έγχρωμες.

Κυκλοφόρησε, με μικρή καθυστέρηση λόγω συνθηκών, ο 41ος τόμος (2021) του ετησίου περιοδικού επιστημονικού συγγράμματος «Τρικαλινά», το οποίο εκδίδει ανελλιπώς κάθε χρόνο από το 1981 ο Φιλολογικός, Ιστορικός, Λογοτεχνικός Σύνδεσμος (Φ.Ι.Λ.Ο.Σ.) Τρικάλων και διατίθεται από τα βιβλιοπωλεία.

Ειδικότερα ο τόμος αυτός περιλαμβάνει:

Ετοιμάστηκε και βρίσκεται στο στάδιο της εκτυπώσεως, θα είναι δε σύντομα διαθέσιμος ο 41ος τόμος (2021) του ετησίου περιοδικού επιστημονικού συγγράμματος «Τρικαλινά», το οποίο εκδίδει ανελλιπώς κάθε χρόνο από το 1981 ο Φιλολογικός Ιστορικός Λογοτεχνικός Σύνδεσμος (Φ.Ι.Λ.Ο.Σ.) Τρικάλων και διατίθεται από τα βιβλιοπωλεία. Ο νέος τόμος περιλαμβάνει πλούσια και ενδιαφέρουσα ύλη, ενώ την επιμέλειά του είχαν οι νέοι διευθυντές συντάξεως του Ναυσικά Μουλά, φιλόλογος, πρόεδρος του Φ.Ι.ΛΟ.Σ. και Δημήτριος Αγορίτσας, διδάκτωρ ιστορίας. Ειδικότερα ο τόμος αυτός περιλαμβάνει:

­Α. ΦΙΛΟΛΟΓΙΑ

Ναυσικά Μουλά-Αγγελάκη, φιλόλογος,

         Αίσθημα και συναίσθημα στο «Σιωπητήριο χιονιοῦ» ή το εγ­χείρημα του αισθάνεσθαι και συναισθάνεσθαι … διά του ποιητού.

Β. ΙΣΤΟΡΙΑ

Θεόδωρος Α. Νημάς, φιλόλογος – δρ ιστορίας εκπαιδεύσεως,

……. H οθωμανική απογραφή του 1454/55 στα χωριά του Δήμου Φαρκαδόνος και σε άλλα ανατολικά των Τρικάλων: πληθυσμός, παραγωγή, φόροι, ονόματα κατοί­κων.

Βασίλειος Π. Σακαρικος, ιστορικός – δικηγόρος,

        Αποφάσεις επί διεκδικητικών αγωγών στην περιοχή Τρικάλων την περίοδο 1726-1865 σύμφωνα με τους Α΄ και Β΄ κώδικες Τρίκκης.

Δημήτριος Κ. Αγορίτσας, φιλόλογος, δρ βυζαντινής ιστορίας,

Συμεών Μοναχός Νεζερίτης,

        Ερανίσματα αγιομετεωριτικού εν­διαφέροντος στην αλληλογραφία του ιερομονάχου Δωροθέου Βουλησμά (κώδ. Παντελεήμονος 514 και 515).

Νικόλαος Α. Στάμος, εκπ/κός – δρ ιστορικής εκπαίδευσης ΕΚΠΑ,

        Υλικός πολιτισμός και ιστορική εκπαίδευση μέσω της ανάλυσης αντι­κειμένου: Η προτομή του Χριστόδουλου Χατζηπέτρου στα Τρίκαλα, 200 χρόνια από την επανάσταση του 1821, ως παράδειγμα διδακτικής προσέγγισης.

Lenent Kayapinar, καθηγητής Πανεπιστημίου της Άγκυρας,

        Η οικονομική κατάσταση των γηγενών Ρωμιών ανδρών που κατοικούσαν και εργάζονταν στην πόλη των Τρικάλων σύμφωνα με την οθωμανική απογραφή του 1846: οι ενορίες Αγίου Στεφάνου και Παναγίας Φανερωμένης.

Γ. ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ

Triandaphyllos A. Sioulis, δρ αρχαιολογίας – θεολόγος,

Robert Mihajlovski, δρ ιστορίας της τέχνης,

Jovica Grozdanovski, φιλόλογος,

         Hidden in plain sight by the many-eyed: Remembering the Metsovitan provenance of the fabled iconostasis in Bitola’s cathedral church dedicated to St. Demetrios.

Δ. ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ

Ρενάτα Δαλιανούδη, επίκουρη καθηγήτρια Πανεπιστημίου Ιωαννίνων,

                Βασίλης Τσιτσάνης – Μάνος Χατζηδάκης: οι ανα­νεωτές του μεταπο­λεμικού λαϊκού τραγουδιού.

Ε. ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Ελένη Αλεξίου, Τα εργαλεία του παππού (διήγημα).

Ηλίας Κεφάλας, Περί Γέροντος τινός (διήγημα).

Κώστας Μπουσιόπουλος (1937-2021), Ληθαίος (ποίημα).

Ο τόμος περιλαμβάνει ακόμη: «Νέα Βιβλία», «Βιβλιοκρισίες», «Σχόλια», «Οδηγίες προς τους Συνεργάτες» και τις «Δραστηριότητες του Φ.Ι.ΛΟ.Σ. Τρικάλων» .

Μία ιστορική μελέτη του Τρικαλινού φιλολόγου– ιστορικού και επιτίμου προέδρου του Φ.Ι.ΛΟ.Σ. Θεοδώρου Α. Νημά.

Ένα ακόμα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο –ουσιαστική συμμετοχή στον εορτασμό των 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821, εξέδωσε αυτές τις ημέρες ο Φιλολογικός, Ιστορικός, Λογοτεχνικός Σύνδεσμος (Φ.Ι.ΛΟ.Σ.) Τρικάλων, σε συνεργασία με τις Εκδόσεις Κ. & Μ. Σταμούλη (Θεσσαλονίκη), που είναι το υπ’ αρ. 20 της σειράς αυτοτελών βιβλίων «Κείμενα και Μελέτες». Πρόκειται για την ιστορική μελέτη του Τρικαλινού φιλολόγου– ιστορικού και επιτίμου προέδρου του Φ.Ι.ΛΟ.Σ. Θεοδώρου Α. Νημά που τιτλοφορείται «Η συμμετοχή των Τρικαλινών στους Εθνικούς Αγώνες και οι Πεσόντες υπέρ Πατρίδος (1600-1944)». Το βιβλίο αυτό αποτελείται από 312 σελίδες σχήματος 24Χ17 εκ. και είναι ο καρπός πολύχρονης έρευνας και μελέτης.

Ειδικότερα στην αρχή του βιβλίου παρατίθενται Πρόλογοι του Δ.Σ. του Φ.Ι.ΛΟ.Σ. Τρικάλων (σελ. 11-12) και του συγγραφέα (σελ. 13-15), ενώ το κυρίως βιβλίο διαιρείται σε τρία μέρη (3) μέρη.

Κυκλοφόρησε ο 40ός τόμος (2020) του ετησίου περιοδικού επιστημονικού συγγράμματος «ΤΡΙΚΑΛΙΝΑ», το οποίο εκδίδει ανελλιπώς κάθε χρόνο από το 1981 ο Φιλολογικός, Ιστορικός, Λογοτεχνικός Σύνδεσμος (Φ.Ι.ΛΟ.Σ.) Τρικάλων και διατίθεται από τα βιβλιοπωλεία.

Ειδικότερα ο τόμος αυτός περιλαμβάνει:

Α. ΦΙΛΟΛΟΓΙΑ

ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Ζ. ΣΟΦΙΑΝΟΥ (1935-2008), καθηγητή Ιονίου Παν/μίου,

– «Οι κατάλογοι χειρογράφων των Μονών των Μετεώρων και ο Λέανδρος Βρανούσης (1921-1993)» (σελ. 7-16).

ΘΕΟΔΩΡΟΥ Α. ΝΗΜΑ, φιλολόγου – δρος ιστορίας εκπαιδεύσεως,

– «Ετυμολογία των παλαιών ονομάτων των οικισμών του Ν. Τρικάλων» (σελ. 17-32).

Β. ΙΣΤΟΡΙΑ

ΘΕΟΔΩΡΟΥ Α. ΝΗΜΑ, φιλολόγου – δρος ιστορίας εκπαιδεύσεως,

– «H οθωμανική απογραφή του 1454/55 σε δεκαπέντε οικισμούς των δυτικών Χασίων: Πληθυσμός, παραγωγή, φόροι, ονόματα κατοίκων» (σελ. 35-82.

ΕΥΘΥΜΙΟΥ ΧΡ. ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΥ, δρος γερμανικής φιλολογίας,

– «Από την αρχαία ελληνική Οξύνεια στη σλαβική Μερίτσα και πάλι στην Οξύνεια» (σελ. 83-108.

ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΑΘ. ΠΛΑΤΗ, φιλολόγου – δρος ιστορίας Α.Π.Θ.,

– «Ευθύμιος Οικονομίδης – Αλέξανδρος Δούκας: δύο περιπτώσεις τοπικού μεγαλοϊδεατισμού στον επαρχιωτικό τύπο κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα» (σελ. 109-118).

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΛΙΟΥΠΗ (1919-2011), γεωπόνου – εφέδρου ταγματάρχη,

– «Αναμνήσεις Ελληνοϊταλικού Πολέμου 1940-41, Κατοχής (1941-44) και Εμφυλίου (1945-49)» (σελ. 119-184).

ΙΩΑΝΝΗ  Φ. ΤΕΝΤΟΛΟΥΡΗ, επίτ. σχολικού συμβούλου δασκάλων,

– «Το Εκκλησιαστικό Οικοτροφείο Αρρένων Τρικάλων  «Άγιοι Ανάργυροι» (1954 – 1997)» (σελ. 185-258).

Γ. ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ

ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΕΛ. ΡΑΠΤΗ, δρος λαογραφίας,

– «Παιδικός βίος στο Μυρόφυλλο Τρικάλων κατά τον 19ο και 20ό αιώνα» (σελ. 261-280).

Δ. ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

ΗΛΙΑ ΚΕΦΑΛΑ, «Ο Γρασίδας (διήγημα)» (σελ. 283-287).

EΛΕΝΗΣ  ΑΛΕΞΙΟΥ, «Η ψυχή που έγινε πουλί (διήγημα)» (σελ. 288-290).

ΘΕΟΔΟΣΗ ΤΖΙΑΦΕΤΑ (1952-2020), «Homo, quo vadis? – Σπαρτοί (ποιήματα)» (σελ. 291-292).

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΒΑΝΑΡΙΩΤΗ, «Υπάρχεις εσύ – Οκτώβρης – Τα παραμύθια (ποιήματα)» (σελ. 293-294).  

Ο τόμος περιλαμβάνει ακόμη: «Νέα Βιβλία» (σελ. 295-297), «Βιβλιοκρισίες» (σελ. 298-313), «Σχόλια» (σελ. 314-324), «Οδηγίες προς τους Συνεργάτες» (σελ. 325-326) και τις «Δραστηριότητες του Φ.Ι.ΛΟ.Σ. Τρικάλων» (σελ. 327).

Εκδόθηκε ο 39ος τόμος (2019), σελ. 224
του επιστημονικού περιοδικού «ΤΡΙΚΑΛΙΝΑ»
Περιέχει 11 αξιόλογες δημοσιεύσεις για την περιοχή Τρικάλων
—————————–

Εκδόθηκε και διατίθεται από τα βιβλιοπωλεία ο 39ος τόμος (2019) του επιστημονικού περιοδικού «ΤΡΙΚΑΛΙΝΑ», το οποίο εκδίδει ανελλιπώς από το 1981 ο Φιλολογικός, Ιστορικός, Λογοτεχνικός Σύνδεσμος (Φ.Ι.ΛΟ.Σ.) Τρικάλων. Ο εν λόγω τόμος αποτελείται από 224 σελίδες και περιλαμβάνει 8 ενδιαφέρουσες, πρωτότυπες επιστημονικές μελέτες, 3 λογοτεχνικές συνεργασίες (ποιήματα και πεζά), και άλλες δημοσιεύσεις για την περιοχή Τρικάλων.

Αναλυτικά τα περιεχόμενα του τόμου έχουν ως εξής:
Συνέχεια →

Εκδόθηκε και διατίθεται από τα βιβλιοπωλεία ο 37ος τόμος (2017) του επιστημονικού περιοδικού «ΤΡΙΚΑΛΙΝΑ», το οποίο εκδίδει ανελλιπώς από το 1981 ο Φιλολογικός, Ιστορικός, Λογοτεχνικός Σύνδεσμος (Φ.Ι.ΛΟ.Σ.) Τρικάλων. Ο εν λόγω τόμος αποτελείται από 272 σελίδες και περιλαμβάνει 10 ενδιαφέρουσες, πρωτότυπες επιστημονικές μελέτες, 7 λογοτεχνικές συνεργασίες (ποιήματα και πεζά), και άλλες δημοσιεύσεις για την περιοχή Τρικάλων.

Αναλυτικά τα περιεχόμενα του τόμου έχουν ως εξής:

Συνέχεια →

Σε εγκάρδιο κλίμα πραγματοποιήθηκε το πρωί της Δευτέρας 19ης Ιουνίου στο Επισκοπείο της Ιεράς Μητροπόλεως Τρίκκης και Σταγών η συνάντηση του Σεβασμιωτάτου πρ. Τρίκκης και Σταγών κ. Αλεξίου και του Σεβασμιωτάτου Ποιμενάρχου μας κ. Χρυσοστόμου με τον επί πολλά χρόνια διατελέσαντα Πρόεδρο του Φιλολογικού, Ιστορικού, Λογοτεχνικού Συνδέσμου (Φ.Ι.ΛΟ.Σ.) Τρικάλων κ. Θεόδωρο Νημά.
Τον κ. Νημά συνόδευε η νυν Πρόεδρος του Φ.Ι.ΛΟ.Σ. κ. Παρασκευή Λάππα‑Πουλιανίτη ενώ παρών στην συνάντηση ήταν και ο Πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Μητροπόλεως Αρχιμανδρίτης Αλέξιος Κανίνας.
Με την ευκαιρία της συνάντησης ο Σεβασμιώτατος Γέρων Μητροπολίτης πρ. Τρίκκης και Σταγών κ. Αλέξιος βράβευσε τον κ. Νημά για την πολυετή προσφορά του στην πόλη των Τρικάλων και τον συνεχάρη θερμά για την επανέκδοση του βιβλίου «Κώδικας της Μητροπόλεως Τρίκκης (1688‑1857)».

Πηγή: Ιερά Μητρόπολη Τρίκκης και Σταγών

Κώδικας Τρίκκης, ΕΒΕ, αρ. χφ. 1471. Ήτοι Εκκλησιαστική, Κοινωνική, Οικονομική και Εκπαιδευτική Ιστορία των Τρικάλων από το 1688 έως το 1857

Ένα ακόμα πολύ σημαντικό βιβλίο για την περιοχὴ Τρικάλων εξέδωσε αυτὲς τις ημέρες ο Φιλολογικός, Ιστορικός, Λογοτεχνικός Σύνδεσμος (Φ.Ι.ΛΟ.Σ.) Τρικάλων που είναι το υπ’ αρ. 18 της σειράς αυτοτελών βιβλίων «Κείμενα και Μελέτες». Πρόκειται για την έκδοση του Κώδικα της Μητροπόλεως Τρίκκης (1688-1857), ο οποίος αποτελείται απὸ 144 φύλλα μήκους 0,41 και πλάτους 0,28 εκ. και βρίσκεται στο Τμήμα Χειρογράφων της Εθνι­κής Βιβλιοθήκης με αριθμό 1471. Ο Κώδικας Τρίκκης είχε πρωτοεκδοθεί το 1980 απὸ τον Τρικαλινὸ φιλόλογο – ιστοριοδίφη αείμνηστο Νίκο Γιαννούλη (1912-1995), με την οικονομικὴ συνδρομὴ του «Φιλικού Συνδέσμου των εν Αθήναις και Πειραιεί Τρικαλινών – Η Τρίκκη». Ο Ν. Γιαννούλης προ του θανάτου του άφησε όλα τα συγγραφικά του δικαιώματα στον Φ.Ι.ΛΟ.Σ. Τρικάλων.

Συνέχεια →